De verduurzaming van particuliere woningen versnellen? Creëer zoveel mogelijk financieringsmogelijkheden.

Een van de hoofddoelen van het Klimaatakkoord is dat in 2050 de gebouwde omgeving CO2-neutraal moet zijn. Om dit te bereiken moeten 300.000 huizen per jaar verduurzaamd worden. De afgelopen jaren lag het tempo echter op slechts een tiende daarvan en zelfs bij de hoge energieprijzen van het afgelopen jaar lukte het niet of nauwelijks om dit tempo op te schroeven.

Meerdere factoren spelen een rol bij het wel of niet investeren in energiezuinige maatregelen. De complexiteit van de technische opgave en de beschikbaarheid van installateurs spelen natuurlijk een rol, maar vaak is de financiering van de maatregelen het grootste obstakel.

Zonnepanelen, isolatie of een warmtepomp vergen namelijk een flinke investering vooraf. Eén op de vijf huizenbezitters heeft daarvoor bijvoorbeeld onvoldoende spaargeld, aldus De Nederlandse Bank. Tegelijkertijd is het een investering die zichzelf terugverdient door lagere maandelijkse energielasten. Het is dus financieel verstandig om die investering te financieren, bijvoorbeeld door middel van een hogere hypotheek of een persoonlijke lening.

Voor hypotheken zijn een aantal wettelijke uitzonderingen van kracht waardoor ze ingezet  kunnen worden voor verduurzamingsmaatregelen. De persoonlijke lening wordt echter nog vaak over het hoofd gezien terwijl dit instrument, zeker bij kleine investeringen, goedkoper, eenvoudiger en sneller is. Buiten de natuurlijke momenten, de aanschaf van een nieuwe woning of een flinke verbouwing van een bestaande woning, zijn de kosten voor advies, taxatie en de notaris van een hypotheek relatief hoog in verhouding tot de investering.

Een persoonlijke lening daarentegen heeft een kortere looptijd en biedt de mogelijkheid tot voortijdig kosteloos aflossen. Voor investeringen tot ongeveer 25.000 euro is een persoonlijke lening aantrekkelijker dan een hypotheek. Bovendien staan kredietaanbieders, banken en beleggers in de rij om deze maatschappelijk nuttige vorm van financiering aan te bieden.  

Op 22 maart spreekt de Tweede Kamer over een onderzoek naar de doelgroep voor de 0% leningen die door het Nationaal Warmtefonds worden verstrekt. Dit fonds is op het eerste gezicht een sympathieke regeling, maar het risico bestaat dat de overheid de komende tientallen jaren de rol van de financier van verduurzaming op zich neemt en daarmee dat marktinitiatieven worden gesmoord. Ook de Algemene Rekenkamer benoemt dit risico in haar rapport Warmtefonds: geen gratis geld.

De nationale verduurzamingsopgave vraagt om zoveel mogelijk financieringsopties en een overheid die zich richt op wettelijke kaders en financiering aan die huishoudens die niet op de markt terecht kunnen. De overheid zou daarom de doelgroep voor de 0% leningen van het Warmtefonds niet onnodig moeten vergroten.